Człowiek nie tylko korzysta z „zasłyszanych” informacji, ale jest mocno od nich uzależniony. Występowanie hałasu znacząco negatywnie wpływa na komfort i bezpieczeństwo pracowników. Uraz akustyczny jest jednym z najczęściej spotykanych zagrożeń zdrowia pracowników, a zarazem drugą najczęściej zgłaszaną chorobą zawodową.
Czym jest hałas?
Hałas to każdy niepożądany dźwięk, który jest drażniący, nieprzyjemny lub zagraża zdrowiu. Nadmierny hałas jest niezwykle szkodliwym czynnikiem występującym w miejscu pracy prowadzącym do wielu poważnych schorzeń, w tym nawet do trwałej utraty słuchu. Uszkodzenie słuchu jest obecnie jedną z najpowszechniejszych chorób zawodowych. Warto mieć świadomość, że przebywanie w hałasie może powodować nie tylko problemy ze słuchem, ale wpływa negatywnie także na inne organy oraz na układ nerwowy.
Hałas klasyfikuje się w oparciu o jego natężenie wyrażane w decybelach (dB). Podział prezentuje się następująco:
- Poniżej 35 dB. Taki hałas nie stanowi zagrożenia dla zdrowia człowieka, choć może irytować i utrudniać pracę w skupieniu.
- Od 35 do 75 dB. Hałas o takim natężeniu negatywnie wpływa na ośrodkowy układ nerwowy i potęguje uczucie zmęczenia.
- Od 75 do 85 dB. Taki hałas wpływa na wyraźne zmniejszenie wydajności, może prowadzić do trwałych uszkodzeń słuchu.
- Od 85 do 130 dB. To natężenie, które w znacznym stopniu uszkadza narząd słuchu i może prowadzić do rozwoju schorzeń innych układów (nerwowego, krwionośnego). Zrozumienie mowy jest w takim hałasie niemożliwe.
- Powyżej 130 dB. Taki hałas wywołuje drgania różnych organów w ciele człowieka, prowadząc do ich poważnych uszkodzeń. Może wywoływać mdłości i zaburzenia błędnika.
Ochrona słuchu - jak o nią zadbać?
Kiedy zastosowanie środków technicznych, jak akustyczne ekrany bądź wyciszenie maszyn nie wystarczą, pracownik zaopatrzony musi być w indywidualne środki ochrony słuchu. Artykuły do ochrony słuchu koniecznie muszą być dobrane do cech indywidualnych pracowników, jak również do wielkości charakteryzujących hałas.
Ochronniki słuchu są podstawowym sprzętem chroniącym przed hałasem. Bardzo ważny jest w tym przypadku odpowiedni dobór ochronników słuchu. Hałas bowiem ma różną częstotliwość i natężenie. Przy doborze tego typu sprzętu ważne jest zwrócenie uwagi na parametry dB, Hz. Zastosowanie produktów do ochrony słuchu przy pracach w maszynowniach, w budownictwie, w produkcji, wszędzie tam, gdzie występuje duże natężenie fal dźwiękowych krótko lub długotrwale jest rzeczą konieczną. Artykuły bhp do ochrony słuchu powinny być zatem wybierane bardzo dokładnie z uwzględnieniem wszystkich parametrów miejsca pracy. Tylko odpowiednio wybrane zatyczki, czy też nauszniki są w stanie zagwarantować ochronę przed uszkodzeniami ucha, a jednocześnie komfort w miejscu pracy. Przy wyborze powinniśmy brać pod uwagę oczywiście wytyczne związane z ilością dB oraz Hz, które to stanowią o głośności dźwięku.
Ochronniki słuchu - jakie mamy możliwości?
Pracodawca musi zapewnić pracownikom odpowiedni komfort, na który składa się wiele czynników. Jednym z nich jest praca w środowisku gdzie natężenie dźwięku nie przekracza norm. W tym celu zwykle dba się o cichą pracę maszyn oraz wyciszenie innych źródeł hałasu. Kiedy jednak to nie wystarcza to pracodawca musi zapewnić odpowiednie środki zabezpieczające ochronę słuchu.
Ochronniki słuchu sprawdzają się tu bardzo dobrze ponieważ są poręczne i łatwe w obsłudze. Wykorzystując ochronniki słuchu w ciągu kilku sekund pracownik może zmniejszyć poziom hałasu docierającego do narządu słuchu o kilkadziesiąt procent a tym samym ma możliwość chronić swój słuch.
Do środków ochrony słuchu należą następujące produkty:
- Nauszniki pasywne - nie zawierają elektroniki i służą jedynie do blokowania szkodliwych dźwięków przed przenikaniem do ucha.
- Nauszniki aktywne - wzmacniają dźwięki o niskim natężeniu. Wzmacnianie zmniejsza się stopniowo w miarę zbliżania do poziomu 80 dB i przechodzi w coraz silniejsze tłumienie dźwięków, gdy poziom hałasu jest większy.
- Nauszniki przypinane do hełmu ochronnego - umożliwiają jednoczesne użytkowanie hełmu ochronnego oraz ochronników słuchu dzięki odpowiedniemu mocowaniu.
- Wkładki przeciwhałasowe - dzielą się na połączone pałąkiem, pojedyncze zatyczki, połączone linką lub sznurkiem.
Ochronniki słuchu mogą być jednorazowe, jak i wielorazowe. Do tych pierwszych należą miękkie przeciwhałasowe zatyczki, które wykonane są z pianki poliuretanowej. Mają one gładką powierzchnię i są odporne na zabrudzenia, a dodatkowo posiadają stożkowaty kształt ułatwiający aplikację. Z kolei nauszniki użytku wielorazowego przeznaczone są do bardziej ekstremalnej ochrony. Cechują się wysokim poziomem ochrony przed hałasem sięgającym chociażby do poziomu 28 dB. Posiadają także grube, miękkie i dość szerokie poduszki zapewniające wygodę podczas długotrwałego noszenia. Dodatkowo, doskonale dopasowują się do naszej głowy i uszu oraz są wygodne w montażu.
Dobór ochronników słuchu
Ochronniki słuchu zawsze muszą być dobrane do hałasu panującego na stanowisku pracy. Okres trwałości produktów można ocenić na podstawie zużycia produktu. Wystąpienie mechanicznych uszkodzeń powoduje, iż produkt powinien być natychmiast wycofany z użytkowania. Więcej informacji podano w instrukcji użytkowania dołączonej do każdego produktu.
Jeśli ochronniki słuchu są niewygodne, trudne w użyciu lub zbytnio przeszkadzają pracownikom w słyszeniu, to procent czasu, przez jaki pracownicy noszą te urządzenia, zwany czasem stosowania, może być niski. Nawet najlepsze ochronniki słuchu będą rzadko używane, jeśli są niewygodne oraz nie pasują do wykonywanej pracy, noszonej odzieży i innych stosowanych środków ochrony osobistej. Pracownicy nie tylko muszą być chronieni przed niebezpiecznymi głośnymi dźwiękami, ale często muszą być w stanie słyszeć i komunikować się z innymi osobami. Wybór urządzeń do ochrony słuchu dla pracowników spośród setek różnych typów, kształtów i rozmiarów to duże wyzwanie.
